Sayın "Merak"
23.02.2015 Tarihli mailinizi aldım.
Kıymetli yavrum, bir külli irade vardır. Bir insanın gözünün rengi, saçının rengi, cildinin rengi, o kimsenin seçimine bağlı değildir. Kimse anne babasını seçemez. Doğduğu yeri, doğacağı zamanı seçemez. Bunlar hep külli iradeye bağlıdır. Şimdi, bir üniversite talebesi düşünelim, o gün, bağlı olduğu üniversite açıldı. Aman dedi, daha ilk günden derse mi gideceğim, daha ilk geceden ders mi çalışacağım… o gün geçer, o hafta geçer, o ay geçer, o sömestr geçer, o ders yılı geçer. Pek tabii sınıfta kalır. Şimdi bu it oğlu it, eh ne yapalım, kader böyle imiş, diyebilir mi? Bir genç, yazın plaja gider, kızın göğüslerini, kalçalarını, bacaklarını beğenir, evlenme teklif eder, öyle mutsuz olur ki, üç beş ay sonra, mahkemeye boşanmak için gider. Şimdi bu manyak, eh ne yapalım, kaderim böyleymiş diyebilir mi? Biz ne yazık ki, külli iradeyle cüz-i iradeyi birbirine karıştırıyoruz. Tıpkı, ilâhi kaderle, kendi hür seçimimizi birbirine karıştırdığımız gibi. Bir genç kızın talibi çıkıyor, eş dost, aman kızım diyorlar, dikkatli ol, bu adam hovardanın birisi. Kendini harcama. Kız düşünüyor, evet diyor, ben de duydum, çapkın bir adam, ama çok zengin bir tüccar. Dünya kadar malı mülkü var. Ben evleneceğim. Tabii kocasının hayvanlıklarına dayanamıyor, ayrılıyor. Şimdi bu kız, ne yapayım, benim kaderim böyleymiş, diyebilir mi? Yoksa, kendim ettim, kendim buldum, kime ne… demesi mi lâzım.
Biz maalesef kendi başarısızlıklarımızı, başkalarının üzerine yıkmaya çok meraklıyız. Ya kader deriz, kendimizi temize çıkarırız, ya da onun bunun üzerine atarız suçu. Seçtiğimiz eşten tutun da, seçtiğimiz işe kadar her attığımız adım, bizim kendi hür irademizle oluyor. Başarılı olunca, bunu kendimizden biliyoruz. Başarısız olunca suçu kadere veya başkalarına yüklüyoruz.
Daha güzel, yeni bir iş buluncaya kadar, mecburi olarak eski işimize devam etmeliyiz.
Ne olur, suçu onun bunun üstüne atıp, kendimizi kandırmayalım. Bize düşman olarak nefsimiz yeter. Dışarıda düşman aramayalım. Fikret, bir şiirinde, “inan Halûk, ezeli bir şifadır aldanmak” diyor. Aldanışların en kötüsü, insanın kendi kendini aldatmasıdır. Unutmayalım. Selâm, sevgi ve saygı ile…

Sayın Sabri Tandoğan'ın cevaben yazdıkları :